Pitru Paksha: कुठे करावे पिंड दान ? ; पूर्वजांना मोक्ष मिळवून देण्यासाठी करा हे व्रत, अन्यथा…!

Pitru Paksha: हिंदू धर्मात पितृपक्षाला अनन्य साधारण महत्त्व आहे. या महिन्यात आश्विन कृष्ण पक्षातील एकादशी तिथीला इंदिरा एकादशीचे व्रत करण्याची परंपरा आहे. या एकादशीची खास गोष्ट म्हणजे ती पितृ पक्षात येते, त्यामुळे तिचे महत्त्व खूप जास्त होते. यंदा इंदिरा एकादशीचे व्रत १० ऑक्टोबर रोजी पाळले जाणार आहे. या एकादशीला विधीपूर्वक उपवास केल्यास पितरांना मोक्ष प्राप्त होतो, असे सांगितले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार इंदिरा एकादशीचे व्रत केल्याने माणसाला यमलोकाच्या यातना सहन कराव्या लागत नाहीत. याशिवाय व्रत करणार्‍यालाही मोक्ष प्राप्त होतो. यामुळे प्रत्येकाणे हा उपवास केल्यास त्याचा आपल्या जीवनात प्रचंड फायदा होईल अशी धार्मिक समज आहे.  (Pitru Paksha)

इंदिरा एकादशी व्रताची शुभ मुहूर्त
एकादशी तिथी सुरू होते – 9 ऑक्टोबर दुपारी 12:36 वाजता
एकादशी तिथीची समाप्ती – 10 ऑक्टोबर दुपारी 3.08 वाजता
इंदिरा एकादशी व्रताची तारीख- 10 ऑक्टोबर 2023
एकादशी पारणाची वेळ – 11 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 6:19 ते 8:39 पर्यंत

Gold Silver Rate : सोने-चांदीने मारली मुसंडी; सोने-चांदी पुन्हा तेजीत

इंदिरा एकादशी व्रताचे महत्त्व
मान्यतेनुसार, जर कोणाच्याही पूर्वजांना, जाणूनबुजून किंवा नकळत आपल्या कर्माची शिक्षा यमराजाकडून भोगावी लागत असेल, तर त्याने इंदिर एकादशीचे व्रत करून त्याच्या नावाने पुण्य दान केल्यास त्याला सर्व संकटांपासून मुक्ती मिळते. या दिवशी पितरांचे श्राद्ध करणे अत्यंत शुभ मानले जाते. या दिवशी श्राद्ध करणार्‍या व्यक्तीला वेदांप्रमाणेच ज्ञान प्राप्त होते आणि सतत समृद्धी प्राप्त होते. त्यामुळे ज्यांच्या पितरांचे आज निधन झाले, त्यांनी या दिवशी आपल्या पितरांचे श्राद्ध करून निश्चितच लाभ घ्यावा. इंदिरा एकादशीचे व्रत करणाऱ्या व्यक्तीच्या सात पिढ्यांपर्यंतच्या पितरांचा यज्ञ केला जातो. (Pitru Paksha)

कुठे करावे पिंड दान…

श्राद्धाशी संबंधित सर्व विधी लोक घरीच करतात, परंतु काही प्रमुख तीर्थक्षेत्रांचाही उल्लेख शास्त्रात आढळतो. या ठिकाणी श्राद्ध विधी किंवा पिंड दान केल्याने व्यक्तीला विशेष सिद्धी प्राप्त होते आणि त्याच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. (Pitru Paksha)

बोधगया
बिहार राज्यातील फाल्गु नदीच्या काठावर मगध प्रदेशात वसलेले, हे सर्वात प्राचीन आणि पवित्र तीर्थस्थानांपैकी एक आहे, जिथे लोक आपल्या पूर्वजांना पिंड दान अर्पण करण्यासाठी देश-विदेशातून येतात. विष्णुपुराण आणि वायुपुराणात याला मोक्षभूमी म्हटले आहे. याला विष्णू नगरी असेही म्हणतात. असे म्हणतात की येथे विष्णू स्वतः पितृदेवतेच्या रूपात उपस्थित आहेत आणि ब्रह्माजींनी स्वतः येथे त्यांच्या पूर्वजांना पिंडदान दिले होते. त्रेतायुगात भगवान श्रीरामांनी त्यांचे पिता आणि राजा दशरथ यांचे पिंडदानही येथे केले. असे म्हटले जाते की येथे केले जाणारे पिंड दान 108 कुळांना आणि सात पिढ्यांपर्यंत मोक्ष देते. सध्या गयामध्ये ४८ वेद्या आहेत, जिथे पिंडदान केले जाते. येथे एक स्थान आहे – अक्षयवट, जिथे पितरांसाठी दान करण्याची परंपरा आहे. येथे केलेले दान चिरंतन असते असे म्हणतात. तुम्ही जितके जास्त दान कराल तितके तुम्हाला नक्कीच परत मिळेल.

काशी
पितरांना भूतबाधांपासून मुक्त करण्यासाठी काशीमध्ये श्राद्ध आणि पिंडदान केले जाते. सात्विक, राजसिक, तामसिक – हे तीन प्रकारचे भूत आत्मे मानले जातात आणि या भूतांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी काशीच्या पिशाच मोचन कुंडात तीन मातीच्या कलशांची देशभर स्थापना केली जाते आणि त्या कलशावर भगवान शंकर, ब्रह्मदेव, इत्यादी. आणि काळे, लाल आणि पांढरे ध्वज विष्णूचे प्रतीक म्हणून फडकवले जातात. यानंतर श्राद्ध केले जाते. येथे श्राद्ध केल्याने पितरांना मोक्ष प्राप्त होतो, म्हणूनच धर्म आणि अध्यात्माची नगरी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या काशीला मोक्षाची नगरी असेही म्हणतात. काशीमध्ये श्राद्ध करणार्‍या व्यक्तीच्या घरात नेहमी आनंद राहतो.

हरिद्वार
हरिद्वारमधील नारायणी शिलाजवळ पूर्वजांचे पिंड दान केले जाते. असे मानले जाते की येथे पिंड दान केल्याने पिंड दान करणाऱ्या व्यक्तीवर पितरांचा आशीर्वाद नेहमी राहतो, त्याच्या जीवनात नेहमी सुख-शांती राहते आणि नशीब नेहमी साथ देते.

कुरुक्षेत्र
कुरुक्षेत्र, हरियाणा येथील पेहोवा तीर्थ येथे आणि विशेषत: अमावस्येच्या दिवशी अकाली मृत्यू झालेल्यांचे श्राद्ध करणे उत्तम मानले जाते. अपघातात किंवा शस्त्राच्या हल्ल्यात अकाली मृत्यू झालेल्यांचे श्राद्ध येथे केले जाते. महाभारतानुसार धर्मराजा युधिष्ठिर यांनी युद्धात मारल्या गेलेल्या आपल्या कुटुंबातील सदस्यांचे श्राद्ध आणि पिंडदान पेहोवा तीर्थ येथेच केले होते. वामन पुराणात या स्थानाविषयी उल्लेख आहे की, प्राचीन काळी राजा पृथुने आपला वंशज राजा वेण याचे श्राद्ध येथे केले होते. असे म्हणतात की येथे श्राद्ध किंवा पिंड दान करणार्‍या व्यक्तीला एक उत्कृष्ट संतान प्राप्त होते, जो वृद्धापकाळात त्याचा मजबूत आधार बनतो. (Pitru Paksha)