Manipur crime: मणिपूरमध्ये ३ मे रोजी झालेल्या निदर्शनाने सुरू झालेला गोंधळ एवढ्या मोठ्या स्वरुपात जाईल याचा अंदाज कोणीही बांधू शकत नव्हता. पण आजचे चित्र आपल्या सर्वांसमोर आहे. गेल्या अनेक महिन्यांपासून राज्य हिंसाचाराच्या आगीत धुमसत आहे. सर्वत्र दंगली, जाळपोळ, अराजकतेचे वातावरण आहे. संतप्त जमावाने कुकी समाजातील दोन महिलांना विवस्त्र केल्याचा व्हिडिओ समोर आल्याने परिस्थिती आणखी बिघडली. यादरम्यान एका महिलेवर सामूहिक बलात्कारही करण्यात आला. हा व्हिडिओ समोर येताच संपूर्ण देशात संतापाची लाट उसळली. मुख्यमंत्री एन बिरेन सिंह यांच्या राजीनाम्याची मागणी करण्यात आली. केंद्र सरकारने तत्परतेने कारवाई करून आरोपींना अटक केली, पण तरीही काँग्रेस या संपूर्ण हिंसाचारासाठी केंद्र सरकारला जबाबदार धरत असल्याचे दिसत आहे. आता या हिंसाचाराचे पडसाद संसदेत उमटले. प्रत्यक्षात विरोधकांनी संसदेत अविश्वास ठराव मांडला, त्यावर जोरदार चर्चा झाली. (Manipur crime)
Journalist marhan: स्वातंत्र्य सैनिक चौकातच स्वातंत्र्य सैनिकाच्या पत्रकार मुलाला मारहाण
मणिपूर हिंसाचारावर काँग्रेसने केंद्रावर हल्लाबोल केला होता. केंद्र सरकारही काँग्रेसच्या प्रत्येक प्रश्नाला त्यांच्याच भाषेत उत्तर देताना दिसत होते. या एपिसोडमध्ये काँग्रेस खासदार अधीर रंजन चौधरी यांनी मणिपूर हिंसाचारावर पंतप्रधान मोदींना घेरले तेव्हा केंद्रीय मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी काँग्रेसला 1993 च्या मणिपूर दंगलीची आठवण करून दिली. ते म्हणाले की, १९९३ साली मणिपूर जळत होते, त्यावेळी केंद्रात आणि राज्यात तुमचे सरकार होते, हे तुम्ही विसरला आहात. ते म्हणाले, राज्य सरकार काहीही करू शकत नाही, असे रडत रडत मणिपूरचे खासदार संसदेत म्हणाले होते. त्याच्याकडे निधी नाही. त्याच्याकडे शस्त्रे घेण्यासाठीही पैसे नाहीत.
जेव्हा अनेक महिने मणिपूर जळत होते
सिंधिया ज्या दंगलीबद्दल बोलत होते ते कुकी आणि नागा समुदायातील वादामुळे झाले होते. यादरम्यान मणिपूर अनेक महिने हिंसाचाराच्या आगीत जळत राहिले, ज्यात 10-20 नव्हे तर शेकडो लोक मरण पावले. तत्पूर्वी, गृहमंत्री अमित शहा यांनीही शुक्रवारी या हिंसाचाराचा उल्लेख करताना म्हटले होते की, “1993 मध्ये कुकी नागाच्या हिंसक संघर्षात 750 लोक मारले गेले होते, त्यानंतर गृह राज्यमंत्र्यांनी संसदेत उत्तर दिले, पंतप्रधान किंवा पंतप्रधानांनी नाही. त्या दंगलींचे कारण काय होते आणि या हिंसाचारात मणिपूर कसे धुमसत राहिले ते समजून घेऊया. (Manipur crime)
मणिपूरमध्ये या वर्षी उसळलेला हिंसाचार ही पहिलीच वेळ नसून यापूर्वीही या राज्याला याहून अधिक वेदनादायक हिंसाचाराचा सामना करावा लागला आहे हे खरे आहे. पण तेव्हा या दंगलींचे २४ तास कव्हरेज करणारे इंटरनेट किंवा असे कोणतेही न्यूज चॅनल नव्हते. यामुळेच आजही अनेकांना या हिंसाचाराची माहिती नाही.
गावामागून गाव उद्ध्वस्त
राज्यात नागा आणि कुकी समाजाचे लोक आमनेसामने आले असताना हा हिंसाचार झाला. यादरम्यान इतक्या भीषण दंगली झाल्या की शेकडो लोक मरण पावले आणि शेकडो जखमी झाले. जानेवारी ते सप्टेंबर या काळात झालेल्या हिंसाचारात 700 लोकांचा मृत्यू झाला तर 200 लोक जखमी झाले. याशिवाय 1200 घरांना आग लागली आणि 3500 लोक निर्वासित झाले. गावामागून गावं जाळली. अनेकांना विस्थापित व्हावे लागले. परिस्थिती इतकी बिकट झाली की निर्वासितांच्या छावण्याही रिकामी झाल्या. लोकांची सुरक्षितता लक्षात घेऊन त्यांना वारंवार एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी पाठवले जात होते. हा वाद पुढेही चालू राहिला. (Manipur crime)
काय होता वाद?
मणिपूरमध्ये मेईतेई, नागा आणि कुकी हे तीन समुदाय आहेत. बहुतेक कुकी आणि नाग हे ख्रिस्ती आहेत. नागा समुदायाच्या जमिनीवर कुकी समुदायाने अतिक्रमण केल्याचा दावा नागांनी केला तेव्हापासून 1993 मध्ये दोन समुदायांमध्ये वाद सुरू झाला. याचे एक प्रमुख कारण हे होते की नाग लोक नेहमी कुकीला परकीय मानत असत. तथापि, 18 व्या शतकात बर्माच्या चिन हिल्समधील त्यांच्या जमिनीतून हाकलण्यात आल्यापासून काही कुकी मणिपूरमध्ये राहत आहेत.
सुरुवातीला, मीतेई राजांनी त्यांना मणिपूरच्या टेकड्यांमध्ये स्थायिक केले की ते इम्फाळ खोऱ्यातील मेईतेई आणि खोऱ्यावर आक्रमण करणारे नाग यांच्यात बफर म्हणून काम करतील. नंतर, नागालँडमधील बंडखोरीदरम्यान, नागा अतिरेक्यांनी असा दावा केला की कुकी त्यांच्या वेगळ्या नागा राज्याचा भाग असायला हवे होते अशा भागात स्थायिक झाले होते. (Manipur crime)
महिलांनी शस्त्र हाती घेतले
या चिमुकल्या ठिणगीने आग इतकी भडकली की दोन्ही समाज एकमेकांच्या रक्ताचे तहानलेले झाले. गावामागून गावे उद्ध्वस्त झाली. नागांनी कुकीवर घात केला आणि कुकीने नागांवर घात केला. कुकी समाजाने नागांची अनेक गावे पेटवून दिली होती, तर नागाही प्रत्युत्तर देत होते. नागांच्या हल्ल्यात 100 हून अधिक कुकी मारले गेले. सरतेशेवटी महिलांनीही नागांशी लढण्यासाठी शस्त्र उचलले. हिंसाचाराच्या काळात काँग्रेसचे सरकार होते आणि नरसिंह राव पंतप्रधान होते.
राष्ट्रपती राजवट लागू करण्याची मागणी
राजकीय वर्तुळात हिंसाचाराचे वृत्त येताच राष्ट्रपती राजवट लागू करण्याची मागणी जोर धरू लागली. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे मणिपूरमध्येही काँग्रेसचे सरकार होते आणि राजकुमार दोरेंद्र सिंग राज्याचे मुख्यमंत्री होते. हिंसाचाराच्या वेळी परिस्थितीचा आढावा घेण्यासाठी तत्कालीन गृहराज्यमंत्री राजेश पायलट मणिपूरच्या तीन तासांच्या दौऱ्यावर गेले होते, त्यापैकी ते फक्त एक तासच भेट देऊ शकले. त्यावेळी त्यांनी राज्य सरकार कायदा व सुव्यवस्था राबवण्यात अपयशी ठरल्याचे म्हटले होते. मंत्रिमंडळाच्या शिफारशीनुसार, पंतप्रधानांनी राष्ट्रपती राजवट लागू करण्याची शिफारस केली, त्यानंतर राज्यात 9व्यांदा राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली, जी 31 डिसेंबर 1993 ते 13 डिसेंबर 1994 पर्यंत लागू राहिली. (Manipur crime)
The Point Now न्यूजचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा
फेसबुक । ट्विटर । युट्युब । इंस्टाग्राम
