थांबा रे ! भारत तीन महिन्यात बनणार सर्वाधिक लोकसंख्येचा देश

चीनने 1980 मध्ये वन चाइल्ड पॉलिसी सुरू केली. या योजनेमुळे चीनच्या लोकसंख्येमध्ये मोठी घट झाली. आणि अलिकडच्या वर्षांत चीनने महिलांना जास्तीत जास्त तीन मुले जन्माला घालण्याची परवानगी दिली.

संयुक्त राष्ट्रांच्या लोकसंख्या विभागाच्या ताज्या अहवालानुसार, येत्या तीन महिन्यांत भारत चीनला मागे टाकून जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनण्याची शक्यता आहे. यामुळे दोन्ही देशांवर लक्षणीय सामाजिक आणि आर्थिक परिणाम दिसून येतात. रुटगर्स युनिव्हर्सिटीतील दक्षिण आशियाई इतिहासाचे सहयोगी प्राध्यापक डॉ. ऑड्रे ट्रॅश्के यांनी याहू न्यूजला सांगितले, “बहुतेक लोकांना वाटते की भारताच्या अर्थव्यवस्थेत अजूनही खूप क्षमता आहे कारण हा तरुण देश आहे.”

भारताच्या झपाट्याने वाढणाऱ्या १.४१ अब्ज लोकांपैकी ४ पैकी जवळपास एक १५ वर्षाखालील आहे आणि जवळपास निम्मी २५ वर्षांपेक्षा कमी वयाची आहे. तुलनेने, चीनची लोकसंख्या सुमारे 1.45 अब्ज आहे, परंतु 25 वर्षांखालील लोक लोकसंख्येच्या फक्त एक चतुर्थांश आहेत.

चीन आणि भारतात 8 अब्ज लोक

ट्रॅश्के म्हणाले, “भारतीय उपखंडाने नेहमीच सशक्त मानवी लोकसंख्येला पाठिंबा दिला आहे. भारताची चीनशीही दीर्घकाळ तुलना केली जात आहे आणि त्यांनी दीर्घकाळापासून एकमेकांशी व्यापार केला आहे.” 1950 पासून, जगाच्या लोकसंख्येच्या वाढीमध्ये भारत आणि चीनचा वाटा अंदाजे 35% आहे. चीन जागतिक औद्योगिक शक्ती म्हणून उदयास येत आहे. जगातील अंदाजे 8 अब्ज लोकसंख्येचा महत्त्वपूर्ण भाग या दोन लोकसंख्या केंद्रांचा एकत्रितपणे केला जातो.

चीनचे एक मूल धोरण

हे सर्व असूनही चीनने 1980 मध्ये वन चाइल्ड पॉलिसी सुरू केली. या योजनेमुळे चीनच्या लोकसंख्येमध्ये मोठी घट झाली. आणि अलिकडच्या वर्षांत चीनने महिलांना जास्तीत जास्त तीन मुले जन्माला घालण्याची परवानगी दिली. तथापि, सरासरी जन्मदर अद्याप फक्त 1.2 आहे. येत्या काही वर्षांत चीनची लोकसंख्या शिखरावर जाईल आणि त्यात घट होण्याची अपेक्षा आहे.

भारत आणि चीनसमोर समस्या काय आहे?

चीनमध्ये लोकसंख्येची वाढ कमी होत आहे आणि स्वस्त मजुरांचा पुरवठा देखील अनुसरू शकतो. देशाच्या काही भागांमध्ये उच्च बेरोजगारी असूनही, कुशल अंगमेहनतीची कमतरता अधिक स्पष्ट होत आहे. दुसरीकडे, भारत आणि एक अब्जाहून अधिक लोकसंख्येची वाढती लोकसंख्या काही प्रमाणात मंदावू शकते, परंतु त्याचा विकास दरही घसरत आहे. भारताची औद्योगिक पायाभूत सुविधा चीनइतकी मजबूत नाही आणि बहुतेक लोकसंख्या वाढ त्याच्या गरीब प्रदेशांमध्ये केंद्रित आहे.