एनडीएशी संबंध तोडून महाआघाडीत परतलेल्या नितीश कुमार यांनी मिशन-2024 हाती घेतले आहे. दिल्लीतील मुक्कामादरम्यान भाजप आणि पंतप्रधान मोदींविरोधात विरोधी ऐक्यासाठी प्रयत्नशील असलेल्या नितीश कुमार यांनी सोमवार ते बुधवारपर्यंत 10 विरोधी पक्षांच्या नेत्यांची भेट घेतली. नितीश यांच्या प्रयत्नांना विरोधी पक्षांनी पाठिंबा दिला असून पूर्ण सहकार्य करण्याचे आश्वासनही दिले आहे. अशा स्थितीत नितीश ज्या दहा विरोधी नेत्यांना भेटले आहेत, त्यांची राजकीय ताकद काय आहे, ज्याच्या जोरावर ते २०२४ मध्ये मोदींना सत्तेवरून हटवू शकतील, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.
नितीश कुमार यांनी त्यांच्या दिल्ली मुक्कामाच्या पहिल्या दिवशी सोमवारी पहिल्यांदा काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांची भेट घेतली, त्यानंतर जेडीएस नेते एचडी कुमारस्वामी यांची भेट घेतली. मंगळवारी दुसऱ्या दिवशी नितीश यांनी सीपीएमचे सरचिटणीस सीताराम याचुरी, सीपीआयचे सरचिटणीस डी राजा यांची भेट घेतली. यानंतर त्यांनी सपा अध्यक्ष अखिलेश यादव आणि त्यांचे वडील मुलायम सिंह यादव यांची गुरुग्राममधील मेदांता हॉस्पिटलमध्ये भेट घेतली आणि त्यानंतर आयएनएलडीचे ओमप्रकाश चौटाला यांची भेट घेतली. त्याच दिवशी दिल्लीत आम आदमी पक्षाचे अरविंद केजरीवाल आणि त्यांचे जुने मित्र शरद यादव यांची भेट झाली.
नितीश कुमार यांनी त्यांच्या दौऱ्याच्या तिसऱ्या दिवशी बुधवारी राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार आणि सीपीआय-एमएलचे सरचिटणीस दीपंकर भट्टाचार्य यांची भेट घेतली. या भेटीनंतर नितीश यांनी पत्रकारांना सांगितले की, ममता बॅनर्जी यांच्याशी बोलणे झाले आहे. नंतर सोनिया गांधींना भेटायला येणार. विरोधकांची एकजूट अधिक मजबूत होत असून विरोधी एकीची मोहीम सुरूच राहणार आहे. सर्व विरोधी पक्षनेते एकत्र बसून एकमत करतील. सर्व विरोधी पक्षनेते एक झाले तर 2024 चा रस्ता भाजपसाठी आव्हानात्मक असेल, असे मानले जात आहे. या प्रश्नावर तोडगा काढण्यासाठी नितीश यांची भेट घेणारे विरोधी पक्षांची राजकीय ताकद समजून घेवू
1. काँग्रेसची राजकीय शक्ती
नितीश कुमार यांनी सर्वप्रथम काँग्रेसचे माजी अध्यक्ष राहुल गांधी यांची भेट घेतली. अशा परिस्थितीत काँग्रेसच्या राजकीय ताकदीबद्दल बोलायचे झाले तर तो विरोधी छावणीतील सर्वात मोठा पक्ष आहे. याशिवाय भाजपनंतर काँग्रेसचे सर्वाधिक खासदार आहेत. 2019 च्या निवडणुकीत काँग्रेसने 19.46 टक्के मतांसह 52 जागा जिंकल्या होत्या. राजस्थान आणि छत्तीसगडमध्ये काँग्रेस पूर्ण बहुमताने सरकार चालवत आहे, तर बिहार, झारखंड आणि तामिळनाडूमध्ये ते आघाडी सरकारमध्ये सहभागी आहेत. अनेक राज्यांमध्ये काँग्रेस हा प्रमुख विरोधी पक्ष आहे. देशात संसदेच्या सुमारे 200 जागा आहेत, जिथे काँग्रेस आणि भाजपमध्ये थेट लढत आहे.
2.अखिलेश यादव यांची सत्ता
नितीश यांनी सपा प्रमुख अखिलेश यादव आणि मुलायम सिंह यादव यांची भेट घेतली आहे. सपाच्या राजकीय ताकदीबद्दल बोलायचे झाले तर ते यूपीमध्ये आहे, जिथे त्यांना सर्वाधिक 80 जागा आहेत. यूपीमध्ये सपा हा प्रमुख विरोधी पक्ष आहे, पण सध्या लोकसभेत तीन खासदार आहेत. 2019 च्या निवडणुकीत सपाने तीन राज्यांत 47 जागा लढवल्या. यूपीमध्ये, एसपीने बसपासोबत युती करून निवडणूक लढवली आणि पाच जागा जिंकण्यात यश मिळवले, परंतु पोटनिवडणुकीत दोन जागा गमावल्या. मात्र, 2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत सपाला 111 जागा जिंकण्यात यश आले होते. यामुळेच नितीशकुमार यांनी यूपीमध्ये महाआघाडीचे नेतृत्व करण्याची जबाबदारी अखिलेश यांच्यावर सोपवली आहे.
3.अरविंद केजरीवाल यांची शक्ती
नितीश कुमार यांनी आम आदमी पक्षाचे निमंत्रक अरविंद केजरीवाल यांची भेट घेतली आहे. दिल्ली आणि पंजाबमध्ये आम आदमी पक्षाची सरकारे आहेत, पण लोकसभेत एकही खासदार नाही. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत, आम आदमी पक्षाने अनेक राज्यांमध्ये निवडणूक लढवली होती, परंतु त्यांना फक्त एक जागा जिंकता आली, जी नंतर पोटनिवडणुकीत गमावली. 2019 मध्ये आम आदमी पक्षाला अर्ध्या टक्क्यांहून कमी मते मिळाली होती. केजरीवाल यांनी दिल्लीत तिसऱ्यांदा सरकार स्थापन केले असले तरी त्यांना एकही जागा जिंकता आली नाही.
4. सीताराम येचुरी यांची सत्ता
दिल्ली दौऱ्यात नितीश यांनी सीपीआयएमचे सरचिटणीस सीताराम येचुरी यांची भेट घेतली होती. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत सीपीआयएमने 3 जागा जिंकल्या होत्या आणि त्यांना 1.75 टक्के मते मिळाली होती. सध्या केरळमध्ये सीपीआय(एम)चे पूर्ण बहुमताचे सरकार आहे. तथापि, 2014 पासून केरळ, बंगाल आणि त्रिपुरामध्ये डाव्या पक्षाचे सरकार असताना सीपीएमचा राजकीय पाया कमी होत आहे.
5. डी. राजाची शक्ती
नितीश यांनी भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचे (सीपीआय) सरचिटणीस डी राजा यांची अशा प्रकारे भेट घेतली होती. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत सीपीआयला 2 जागा जिंकण्यात यश आले होते आणि दोन्ही जागा केरळमधील होत्या. सीपीआयला 0.58 टक्के मते मिळाली. बिहारमधील नितीशकुमार यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारमध्येही त्यांचा सहभाग आहे.
6. कुमारस्वामींचा आधार
नितीश कुमार यांनी जेडीएस प्रमुख एचडी कुमारस्वामी यांची भेट घेतली. जेडीएसचा राजकीय तळ कर्नाटकात आहे. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत जेडीएसने 7 जागांवर उमेदवार उभे केले होते, त्यापैकी त्यांनी फक्त 1 जागा जिंकली आणि 0.56 टक्के मते मिळविली, तर काँग्रेससोबत युती करून निवडणूक रिंगणात उतरले. असे असूनही ते कोणताही करिष्मा दाखवू शकला नाही. कर्नाटकात एकूण २९ जागा आहेत.
7. शरद पवारांची राजकीय ताकद
नितीश कुमार यांनी त्यांच्या दिल्ली दौऱ्यात राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांची भेट घेतली. शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादीचा राजकीय तळ महाराष्ट्रात आहे. 2019 च्या निवडणुकीत राष्ट्रवादी काँग्रेसने काँग्रेससोबत आघाडी करून निवडणूक लढवली होती. अशाप्रकारे 19 जागांवर उमेदवार उभे करण्यात आले होते, त्यापैकी पाच जागा जिंकण्यात यश आले. महाराष्ट्रात काँग्रेसला 15.66 टक्के मते मिळाली. राष्ट्रवादी काँग्रेस हा राज्यातील प्रमुख विरोधी पक्ष आहे. विरोधी पक्षांच्या नेत्यांशीही शरद पवार यांचे संबंध अतिशय दृढ मानले जातात. अशा स्थितीत विरोधी एकजुटीसाठी पवार वेगवेगळ्या पद्धतीने प्रयत्न करत आहेत.
8. ओपी चौटाला यांची सत्ता
नितीश कुमार यांनी INLD अध्यक्ष आणि हरियाणाचे माजी मुख्यमंत्री ओम प्रकाश चौटाला यांची गुरुग्राममध्ये भेट घेतली. ओपी चौटाला यांची राजकीय ताकद हरयाणात आहे आणि 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत त्यांनी 10 जागांवर आपले उमेदवार उभे केले होते, त्यापैकी एकही जागा मिळाली नाही. हरियाणात त्यांना दोन टक्के मते मिळाली. आयएनएलडी दोन गटात विभागल्यामुळे राजकीय पायाही दुभंगला आहे.
9. दीपंकर भट्टाचार्य
नितीश यांनी सीपीआय-एमएलचे सरचिटणीस दीपंकर भट्टाचार्य यांची भेट घेतली आहे. यावेळी दोघांनी आगामी लोकसभा निवडणुकीबाबत चर्चा केली. सीपीआय (एमएल) चा राजकीय पाया बिहार आणि झारखंडमध्ये आहे, परंतु त्यांच्याकडे एकही खासदार नाही. मात्र, बिहार विधानसभा निवडणुकीत सीपीआय (एमएल) 12 जागा जिंकण्यात यशस्वी ठरली. नितीश कुमार यांच्या सरकारला बाहेरून पाठिंबा.
शरद यादव
नितीशकुमार यांनी त्यांचे जुने सहकारी शरद यादव यांचीही भेट घेतली. शरद यादव हे एकेकाळी जेडीयूचे अध्यक्ष होते, पण नंतर त्यांचे नितीशसोबतचे संबंध बिघडले आणि त्यांनी स्वतःचा पक्ष काढला. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत राजदच्या तिकिटावर लढलो, पण जिंकू शकलो नाही. यानंतर त्यांच्या मुलीने काँग्रेसकडून विधानसभेची निवडणूक लढवली, पण ती जिंकू शकली नाही. शरद यादव यांचे वय खूप झाले असून ते सध्या आजारी आहेत.
The Point Now न्यूजचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा
फेसबुक । ट्विटर । युट्युब । इंस्टाग्राम
