शेतकऱ्यांना पाऊसाची आस, पेरणीस विलंब होत असल्याने चिंतेत बळीराजा

महाराष्ट्रात पावसाअभावी खरीप पिकांच्या पेरणीवर परिणाम झाला आहे. सध्याच्या नैऋत्य मान्सूनच्या तुलनेत 23 जूनपर्यंत राज्यात 41.4 टक्के कमी पाऊस झाला आहे. मान्सून तांत्रिकदृष्ट्या 10 जून रोजी महाराष्ट्रात दाखल झाला आणि गुरुवारपर्यंत संपूर्ण राज्य व्यापले. मात्र, पाऊस अत्यल्प झाला असून, केवळ तुरळक सरी पडल्याने बहुतांश शेतकऱ्यांनी पेरणी केलेली नाही. खरीप कडधान्ये, विशेषत: मूग (हिरवा हरभरा) आणि उडीद (काळा हरभरा) या पिकांची मुख्य चिंता आहे, ज्यांच्या पेरणीची वेळ संपत आहे.

मराठवाडा जिल्ह्यातील परभणी तालुक्यातील आर्वी गावातील शेतकरी माणिक कदम म्हणाले, “मी साधारणपणे दोन एकरांमध्ये मूग आणि उडीद पिकवतो, ज्याची पेरणी महिन्याच्या अखेरीस पूर्ण करावी लागते. यावेळी मी ही दोन पिके वगळून १२ एकरात कापूस आणि उरलेल्या चार एकरात सोयाबीनची लागवड केली आहे.

दोन्ही पिके पाणी साचण्यास संवेदनशील आहेत

प्रदेशात आतापर्यंत 89 मिमी पाऊस पडला आहे, जो या कालावधीतील 99.3 मिमीच्या सामान्य ऐतिहासिक सरासरीपेक्षा 10.4 टक्के कमी आहे. ही घट विदर्भासाठी 37.4 टक्के (70.7 मिमी विरुद्ध 113 मिमी) आणि मध्य (मध्य) महाराष्ट्रासाठी 51.4 टक्के (53.1 मिमी विरुद्ध 109.3 मिमी) जास्त आहे. जूनच्या तिसर्‍या आठवड्यात लवकर आणि पुरेसा पाऊस पडणे हे मूग आणि उडीद यांच्यासाठी अत्यंत महत्वाचे आहे, जे अनुक्रमे 70 आणि 80 दिवसांच्या कमी कालावधीच्या कडधान्ये आहेत. दोन्ही पिके पाणी साचण्यास संवेदनशील आहेत आणि सप्टेंबरमध्ये अतिवृष्टीच्या प्रवृत्तीमुळे शेतकऱ्यांनी जूनच्या पुढे पेरणी वाढवण्याचा इशारा दिला आहे.

असा सल्ला कृषी विद्यापीठांचा आहे

अहमदनगरमधील राहुरी येथील महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ आणि परभणी येथील मराठवाडा कृषी विद्यापीठानेही शेतकऱ्यांना जूननंतर दोनदा कडधान्य पेरणी न करण्याचा सल्ला दिला आहे. पावसाची उपलब्धता आणि जमिनीतील ओलावा लक्षात घेऊन विविध पिकांच्या पेरणीच्या तारखांची शिफारस करण्यात आली आहे. द इंडियन एक्स्प्रेसच्या वृत्तानुसार, विदर्भात सोयाबीन आणि कापूस पेरणीचा कालावधी अनुक्रमे जुलै अखेर आणि ऑगस्टच्या मध्यापर्यंत आहे. मराठवाड्यासाठी, कापूस पेरणीची अंतिम तारीख जुलैच्या मध्यावर आहे, पावसाचा जोर कायम राहिल्यास शेतकऱ्यांना मका किंवा ज्वारी (ज्वारी) पिकवण्याचा सल्ला दिला जात आहे.