चीनने पुन्हा रचला भारताविरुद्ध कट, आता हे काम नेपाळमध्ये सुरु !

द पॉइंट नाऊ : नेपाळमधील 7 जिल्ह्यांमध्ये चीनकडून जमीन बळकावल्याचा अहवाल आल्यानंतर पुन्हा एकदा नेपाळमध्ये आणखी एक कट उघड झाला आहे. नेपाळमधील चीनविरोधातील वाढता संताप दाबून टाकत चीनने नेपाळमध्ये आपला प्रभाव मजबूत करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात आपल्या कारवाया तीव्र केल्या आहेत.

नेपाळमधील अनेक शाळांमध्ये चिनी भाषा अनिवार्य

नेपाळच्या शैक्षणिक संस्था, मीडिया, सामाजिक क्षेत्र तसेच पर्यटनात चीन आपला प्रभाव वाढवण्यात गुंतला आहे. नेपाळमधील चीनच्या वाढत्या प्रभावाचा अंदाज यावरून लावता येतो की नेपाळमधील अनेक शाळांच्या अभ्यासक्रमात चिनी भाषा (मँडरीन) हा अभ्यासक्रम अनिवार्य करण्यात आला आहे.

नेपाळी माध्यमांवरही चीनचा प्रभाव वाढला

चीनने नेपाळी माध्यमांवरही आपला प्रभाव वाढवला आहे. नेपाळमधील अनेक वृत्तपत्रे आणि रेडिओ केंद्रांवर चीनची स्तुती करणारे कार्यक्रम प्रकाशित आणि प्रसारित केले जातात. अनेक वेळा त्यांचा प्रभाव वापरून नेपाळी माध्यमांद्वारे भारताविरुद्ध अपप्रचारही केला जातो, ज्याचा उद्देश नेपाळमधील भारताचा प्रभाव कमी करणे हा असतो.

नेपाळमध्ये अनेक नवीन रेडिओ केंद्रे उघडली

चीनने नेपाळच्या सीमावर्ती भागातील जमीन बळकावल्याच्या अहवालानंतर नेपाळच्या या भागात नवीन रेडिओ स्टेशन उघडण्यात आले आहेत. नेपाळमधील लोकांमध्ये चीनविरोधातील वाढत्या नाराजीवर मात करण्यासाठी या रेडिओ केंद्रांवरून चीनचे गुणगान करणारे अनेक कार्यक्रम प्रसारित केले जात आहेत. या कार्यक्रमांमध्ये चीनचा जगभरातील वाढता प्रभाव आणि त्याच्या यशाशी संबंधित कथा सांगितल्या जातात.

चीन नेपाळी विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती देते

नेपाळी माध्यमांद्वारे चीन नेपाळमध्ये बौद्ध धर्माचा प्रचार आणि प्रसार करण्यात गुंतलेला आहे. यासोबतच नेपाळमधील लोकांना मोठ्या प्रमाणात व्हिसाही देत ​​आहे. माहितीनुसार, चीन नेपाळच्या विद्यार्थ्यांना मोठ्या प्रमाणात शिष्यवृत्ती देत ​​आहे, ज्या अंतर्गत दरवर्षी 100 हून अधिक नेपाळी विद्यार्थी नेपाळमधून चीनमध्ये अभ्यासासाठी जातात.

भारताला लागून असलेल्या नेपाळ सीमेवर चिनी एनजीओ सक्रिय

भारताला लागून असलेल्या नेपाळ सीमेवर चीनच्या अनेक स्वयंसेवी संस्था खूप सक्रिय असून नेपाळमधील लुम्बिनीमध्ये चीनमधील काही स्वयंसेवी संस्था सामाजिक कल्याणाशी संबंधित कार्यक्रम करत आहेत. अनेक वेळा या एनजीओंच्या आडून चिनी हेर भारताशी जोडलेल्या सीमावर्ती भागात आपल्या कारवाया करत असतात. तिबेटमधील निर्वासितही नेपाळच्या काही भागात वर्षानुवर्षे राहत आहेत. एनजीओच्या नावाखाली चीन तिबेटी लोकांवर लक्ष ठेवून आहे.

चिनी पर्यटक मोठ्या संख्येने नेपाळला भेट देण्यासाठी येतात

चिनी पर्यटक मोठ्या संख्येने नेपाळला भेट देण्यासाठी येत आहेत. एका अहवालानुसार, नेपाळमध्ये 2008 मध्ये, जिथे चीनमधून 35,166 पर्यटक नेपाळला भेट देण्यासाठी आले होते, 2019 मध्ये म्हणजेच कोविडपूर्वी 1,69,543 चीनी पर्यटक नेपाळला भेट देण्यासाठी आले होते. मोठ्या संख्येने चिनी पर्यटकांमुळे, पोखरा आणि थामोल सारख्या नेपाळच्या अनेक भागात चायनाटाउन तयार झाले आहेत, जिथे चिनी प्रभाव स्पष्टपणे दिसून येतो.

नेपाळ सरकार हातावर हात ठेवून बसले

नेपाळमधील डोलखा, गोरखा, धारचुला, हुमला, सिंधुपालचोक, संखुवासभा आणि रसुवा जिल्ह्यातील चीनने आपली जमीन बळकावली आणि नेपाळ सरकार हाताशी धरून बसले आहे. नेपाळमधील भू-नकाशा आणि भू-सर्वेक्षण विभागानुसार, चीनने डोलखा येथील आंतरराष्ट्रीय सीमेचा 1500 मीटरचा भाग बळकावला आहे. कोरलांग भागातील ५७ क्रमांकाच्या खांबावर त्यांनी अतिक्रमण केले. वास्तविक हा असाच भाग आहे, जिथे सीमेबाबत दोन्ही देशांमध्ये आधीच तणाव आहे आणि चीन सरकार नेपाळवर आधीच हा सीमा विवाद स्वतःच्या हितासाठी सोडवण्यासाठी दबाव आणत आहे.

चीनने गोरखा जिल्ह्याच्या सीमेवरील 35, 37 आणि 38 क्रमांकाचे स्तंभ स्थलांतरित केले आहेत. त्याचवेळी नांपा भंजयंग येथील सीमास्तंभ 62 वरही जमीन बळकावण्यात आली. पहिले ३ खांब गोरखाच्या रुई गाव आणि टॉम नदीजवळ होते. चीनने 2017 मध्ये संपूर्ण गाव जोडले आणि हा प्रदेश तिबेट स्वायत्त प्रदेशात जोडला. मात्र, आत्तापर्यंत हे गाव नेपाळच्या नकाशावर आहे आणि स्थानिक लोक आपला कर फक्त नेपाळ सरकारला देतात.

चीनच्या या निर्णयामुळे नेपाळमधील लोक मात्र संतप्त

पूर्वी नेपाळमधील लोकही चीनच्या या निर्णयावर प्रचंड संतापले होते, ज्यामध्ये चीनने कोविडच्या वाढत्या घटनांमुळे नेपाळला लागून असलेल्या आपल्या भागात लॉकडाऊन लागू केले होते आणि नेपाळला लागून असलेल्या रसुवागढी आणि तातोपानी सीमारेषा सील करण्यात आल्या होत्या. नेपाळमधील शेकडो कंटेनर चीनमध्ये अडकले होते.

नेपाळी मीडियानुसार, चीनच्या या निर्णयाबद्दल नेपाळी व्यावसायिकांमध्ये प्रचंड संताप आहे. चीनने या महिन्याच्या 10 ऑगस्टपासून तोतापाणी बॉर्डर पॉईंट आणि 14 ऑगस्टपासून रसुवागढी बॉर्डर पॉइंट बंद केला होता. नेपाळच्या व्यावसायिकांमध्ये वाढत्या नाराजीमुळे नेपाळच्या परराष्ट्रमंत्र्यांनी चीनला लागून असलेल्या भागांना भेट देऊन परिस्थितीचा आढावा घेतला.

चीनच्या या निर्णयावर नेपाळमधील व्यापारी नाराज

नेपाळमधील सणांमुळे नेपाळी व्यापाऱ्यांनी चीनमधून कपडे, इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, पादत्राणे आणि खाद्यपदार्थांसह मोठ्या प्रमाणात वस्तू मागवल्या आहेत. नेपाळी व्यापार्‍यांच्या म्हणण्यानुसार, चीन दररोज कोविडच्या नावाने बॉर्डर पॉईंट सील करतो, त्यामुळे नेपाळच्या लोकांना अनेक समस्यांचा सामना करावा लागतो. एका अहवालानुसार, नेपाळी व्यापार्‍यांचे 300 हून अधिक कंटेनर या दोन सीमेवर अडकले आहेत. नेपाळचे व्यापारी वर्षभर या सणांची वाट पाहत असतात, कारण या सणांमध्ये त्यांना चांगला पैसा मिळतो. चीनच्या लॉकडाऊनच्या निर्णयामुळे नेपाळमधील अनेक व्यापारी दु:खी आहेत.

चीनने सीमा सील केल्यानंतर, आता नेपाळच्या अनेक व्यापाऱ्यांनी कोलकाता सीमेवरून नेपाळमध्ये माल आयात करण्याचा निर्णय घेतला आहे, जरी तो कोलकाता बंदरातून नेपाळमध्ये आणण्यासाठी दोन महिन्यांचा कालावधी लागू शकतो. नेपाळी लोकांचे म्हणणे आहे की जर चीनने त्यांना आधीच सांगितले असते की ते दोघेही व्यापारी सीमा सील करणार आहेत, तर त्यांना कोलकाता बंदरातून आयात केलेला कंटेनर मिळाला असता. चीनच्या बाजूने नेपाळचे किती कंटेनर अडकले आहेत याची अधिकृत आकडेवारी नेपाळ सरकारकडे उपलब्ध नाही.

कोविड कमी झाल्यानंतर सीमा खुल्या होणार

चीनकडून रसुवागढी आणि तातोपानी सीमारेषा सील करण्याचा मुद्दा आता चांगलाच तापला आहे. नेपाळच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने यापूर्वी अनेकदा चिनी अधिकाऱ्यांशी याबाबत चर्चा केली आहे. चीनचे म्हणणे आहे की कोविड प्रकरण कमी होताच ते नेपाळच्या लोकांसाठी त्यांचे सीमा बिंदू पुन्हा उघडतील. नेपाळ सरकारच्या अहवालानुसार नेपाळ आणि चीनमधील व्यापार मजबूत झाला आहे आणि गेल्या एका वर्षात 13.19 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. नेपाळ चीनकडून दरवर्षी 264.78 अब्ज नेपाळी रुपयांच्या वस्तूंची आयात करतो.