कृषी प्रतिनीधी; शेतकरी एका बाजूला हतबल तर दुसऱ्या बाजूला वेगवेगळे प्रयोग करत विकासात्मक अजेंडा राबवणार शेतकरी वर्ग देखील मोठ्या प्रमाणात आहे. हरदोई जिल्ह्यातील शेतकरी वांग्याची लागवड करून चांगला नफा मिळवत आहेत. शेतकरी कमी वेळेत जास्त उत्पादन घेत आहेत, त्यामुळे त्यांना चांगला नफा मिळत आहे. जाणून घ्या, त्याची लागवड कशी होते.
उत्तर प्रदेशातील हरदोई जिल्ह्यात भाजीपाला लागवडीतून शेतकरी भरपूर नफा कमावत आहेत.अशा परिस्थितीत हरदोईच्या औरेनी येथील रहिवासी असलेल्या नरेंद्रची कहाणी इतर शेतकऱ्यांपेक्षा पूर्णपणे वेगळी आहे. नरेंद्रने सांगितले की, तो पारंपारिक शेती करत असे, या शेतीत हंगामानुसार गहू, भातपिक करत होते. पण नैसर्गिक आपत्तीमुळे त्यांची अनेक वर्षांची मेहनत वाया जात होती, एके दिवशी ते पंतप्रधान नरेंद्र मोदी टीव्हीवर स्वावलंबी भारतावर बोलताना ऐकत होते, त्यांचे भाषण संपताच त्यांनी सायकल उचलली आणि हरदोईच्या दिशेने निघाले. . आणि फलोत्पादन विभागात जाऊन त्यांनी विभागातील कर्मचारी हरिओम यांना त्यांच्या शेतीच्या संदर्भात होत असलेल्या नुकसानीची माहिती दिली होती.
नुकसान झालेल्या पिकाचा काही भागही त्यांनी सोबत नेला होता. यावेळी हसत हसत जिल्हा फलोत्पादन निरीक्षक हरिओम यांनी शेतकऱ्याला भाजीपाला लागवडीचा सल्ला दिल्याचे शेतकऱ्याने सांगितले. व त्यात मिळालेल्या अनुदानाबाबतही माहिती देण्यात आली. दुसऱ्याच दिवशी अनुदानासंदर्भातील कागदपत्रांची पूर्तता करून त्यांनी आपले शेत वांगी लागवडीसाठी तयार करण्यास सुरुवात केली.
कमी खर्चात चांगला नफा मिळवा
कमी खर्चात हे पीक अधिक फायदेशीर ठरत आहे. शेतकऱ्याने सांगितले की, शेतात वांगी लावल्यानंतर वांग्याची रोपे ५० ते ७० दिवसांत फळ देण्यास सुरुवात करतात. शेतकऱ्याने सांगितले की, वांग्याच्या चवीमुळे तो एक अनुभवी शेतकरी बनला आहे. त्यांना पाहून परिसरातील इतर लोकही भरपूर वांग्याची लागवड करत आहेत. त्यांनी सांगितले की, वांग्याची मागणी वर्षाचे १२ महिने राहिली तरी. वांग्याची भरता, भरलेली वांगी, बटाटा वांग्याची सब्जी, तळलेले वांग्याचे वांग्याचे डंपलिंग तसेच लोणचे बनवण्यासाठीही याचा वापर केला जातो. याच दाल बाटीमध्ये वांग्याचे भरीत वेगळेच योगदान आहे, हे एक भाजीपाला फळ आहे जे भारतभर आवडते.
अशा प्रकारे पिकाची काळजी घेतली पाहिजे
चांगल्या पिकासाठी वांग्याची रोपवाटिका तयार केल्यानंतर शेतात भुसभुशीत माती तयार करून त्याची लागवड करावी व ती तयार केल्यानंतर आवश्यकतेनुसार पाणी देत राहणे आवश्यक आहे. 25 अंशांपेक्षा जास्त तापमान वांगी पिकासाठी हानिकारक मानले जाते. जास्त तापमानात फुले आपोआप गळून पडतात. त्यामुळे शेतात ओलावा ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. वेळोवेळी खुरपणी, खुरपणी व खत, तसेच तण नियंत्रणासाठी औषधे वापरल्यास त्यात चांगले पीक घेता येते. शेतात कीटकांवर विशेष उपचार करणे आवश्यक आहे. वांगी लांब किंवा गोल असतात. हिवाळ्यात गोल खूप फायदेशीर आहे. झाडे झुडूप असल्याने ती तण किंवा कीटकांच्या लक्ष्यावर राहते. म्हणूनच वेळोवेळी अधिक काळजी घेण्याची मागणी करणारे हे पीक आहे. पण उत्पन्नाने शेतकऱ्याचा खिसा भरतो.
या प्रकारच्या जमिनीत त्याची लागवड करावी
वांग्याचे रोप चिकणमाती माती, वालुकामय चिकणमाती, चिकणमाती चिकणमाती 7 pH असलेल्या मातीमध्ये चांगले वाढते. चिकणमाती जमिनीत वांग्याचे चांगले उत्पादन घेता येते. शेत तयार करण्यासाठी, माती उलटी नांगराच्या सहाय्याने सुमारे 4 वेळा शेत फिरवून माती भुसभुशीत करावी. आणि त्यानंतर शेणखतामध्ये 25 किलो प्रति हेक्टर या दराने युरिया योग्य पद्धतीने टाकून शेत पोषक तत्वांनी भरावे लागते. जमिनीत राहणार्‍या दीमक व किडींपासून संरक्षण करण्यासाठी शेत नाल्यांमध्ये विभाजित करून बेड तयार करावे, सिंचन व तण काढण्याची फारशी अडचण येत नाही. तसे, शेतकरी लांब फळांसाठी पुसा पर्पल क्लस्टर आणि गोल फळासाठी पुसा अनमोल बियाणे वापरत आहेत.
वांग्याच्या लागवडीतून शेतकऱ्यांना चांगले उत्पादन मिळते
एका हेक्टरमध्ये सुमारे 300 ग्रॅम बियाणे लागते. वांग्याची पेरणी वर्षातून तीनदा करता येते, ज्यामध्ये वसंत ऋतु, शरद ऋतूतील आणि पावसाळ्याचा समावेश होतो. रोपे तयार झाल्यानंतर, सुमारे 15 सेमी उंचीची रोपे बेडमध्ये नाले बनवून लावली जातात. शेतात झाड लावल्यानंतर सुमारे 80 दिवसांनी फळे येण्यास सुरुवात होते. साधारण 10 दिवसांनी दुसरे पीक लागोपाठ तोडण्यास तयार होते. सुमारे 1 हेक्टरमध्ये वांग्याचे पीक दोनशे ते 300 क्विंटलपर्यंत असते. अनेक शेतकरी पिकाची योग्य देखभाल करून 400 क्विंटलपर्यंत वांगी शेतात काढतात. वेळोवेळी शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी शास्त्रोक्त पद्धतींची माहिती दिली जाते. तसेच आजारांबाबतही खबरदारी घेतली जात आहे.
अधिकारी अविनाश कुमार म्हणाले की, अशा शेतकऱ्यांचा वेळोवेळी जिल्हा फलोत्पादन विभागामार्फत चर्चासत्र व शासकीय स्तरावर गौरव करण्यात आला आहे. वांगी पिकातून शेतकरी आपली आर्थिक स्थिती सुधारून लाखोंचा नफा कमावत आहेत.
The Point Now न्यूजचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा
फेसबुक । ट्विटर । युट्युब । इंस्टाग्राम
